گزارش ديجياتو؛ 70 درصد جايگاه‌ هاي سوخت کشور در شرف ورشکستگي

خبرگزاري آريا - خودرو، بنزين و شرکت پالايش و پخش فرآوده‌ هاي نفتي سه حلقه مهم حمل و نقل کشورند که در جايگاه‌ هاي سوخت به يکديگر گره خورده‌اند.
جايگاه هايي که اين روزها حال خوشي ندارند و به گفته نائب رئيس کانون انجمن‌هاي صنفي کارفرمايان جايگاه داران سراسر کشور 70 درصد از آنها به مرز ورشکستگي رسيده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بر اساس آخرين آمار در کل کشور حدود 6000 جايگاه سوخت وجود دارد که شامل حدود 3600 جايگاه سوخت مايع و حدود 2400 جايگاه سوخت CNG است.
کمتر از 10 درصد اين جايگاه‌ ها دولتي هستند که برخي از آنها به شرکت‌ هاي برند يا صاحب صلاحيت واگذار شده و تعدادي ديگر هم در آينده به مزايده گذاشته خواهند شد اما 90 درصد باقي مانده با مشکلات گوناگوني روبرو هستند.
وضعيت نامناسب جايگاه داران موجب شده تا تعدادي زيادي از جايگاه داران به طور کامل ورشکست شوند.
جهانگير ضابطي نائب رئيس کانون انجمن‌ هاي صنفي کارفرمايان جايگاه داران سراسر کشور در گفت‌وگو با خبرنگار سايت «ديجياتو» از مشکلات کهنه جايگاه داران و راهکار هاي حل آن صحبت کرد و به سوالات پاسخ داد.

ـ بودجه لازم براي احداث يک جايگاه پمپ بنزين چقدر است؟
«مخارج احداث و تاسيسات يک جايگاه بين شهري حداقل بين 3 تا 4 ميليارد تومان و در تهران حداقل 30 ميليارد تومان هزينه دارد و به همين دليل در تهران با کمبود جايگاه سوخت مواجه هستيم.
جايگاه داران براي راه‌اندازي جايگاه‌ هاي پمپ بنزين سرمايه‌گذاري کرده و هر اندازه که متضرر شوند بديهي است حاضر به فروش جايگاه خود کمتر از قيمت تمام شده، نخواهند بود.
ـ چرا جايگاه داران با توجه به عدم رضايت از وضع موجود، جايگاه‌ ها را تعطيل نکرده و تغيير کاربري زمين خود را تغيير نداده‌اند؟
«کاربري زمين جايگاه‌ هاي سوخت‌ را نمي توان تغيير داد. شرکت نفت موافقت نمي‌کند و بار ها پاسخ داده است که اين جايگاه در منطقه ضرورت عملياتي دارد و بايد توزيع سوخت انجام دهد به علاوه ممکن است شخص جايگزيني وجود نداشته باشد.
در صورتي که شرکت نفت با تعطيلي جايگاه موافقت و مجوز تعطيلي جايگاه را صادر کند جايگاه دار بايد با شهرداري وارد مذاکره شده و پروسه تغيير کاربري را طي کند. ولي تاکنون هيچ مجوز تعطيلي صادر نشده است.»
و حالا جايگاه داران به صورت خودجوش و خارج از کنترل اتحاديه دست به اعتراضاتي مي زنند.

مشکل جايگاه داران در خصوص کارمزد چيست؟
مهمترين مسئله کارمزد است. معمولا در همه کشور ها و حتي در ايران کارمزدي که براي بخش خدمات در نظر گرفته شده بين 10 تا 15 درصد است. اما حق العملي که براي جايگاه داران در نظر گرفته شده و پرداخت مي‌شود 3.5 درصد است.
مسئولان شرکت نفت ميزان کارمزد را به بودجه کشور پيوند داده و نبود بودجه را عامل کمي کارمزد مي دانند. منتها اين مشکل راهکار دارد. ما بار ها به شرکت نفت اعلام کرده‌ايم که مي‌توانيم به صورت حق العمل کار کنيم و سود خود را از مردم دريافت کنيم تا بار مالي کارمزد روي بودجه کشور نباشد. متاسفانه تاکنون با اين موضوع موافقت نشده است.»
ـ جايگاه داران ملزم به پرداخت ماليات بر ارزش افزوده هستند؟
«به دليل کارمزد کم جايگاه‌داران ماليات بر ارزش افزوده مستقيما توسط شرکت نفت به اداره دارايي پرداخت مي‌شود.
9 درصد قيمت بنزين 90 تومان مي‌شود اما کارمزد جايگاه داران3.5 درصد معادل 35 تومان است و پرداخت 9 درصدي ماليات بر ارزش افزوده ممکن نيست.»
ـ آيا اين امکان وجود دارد که ماليات بر ارزش افزوده از مردم اخذ شود؟
«احتمال مي‌رود با حضور شرکت‌ هاي صاحب صلاحيت قيمت سوخت افزايش داشته باشد و همچنين ماليات بر ارزش افزوده از مردم اخذ شود. مجلس شوراي اسلامي اين مجوز را به دولت داده است و دولت بعد از بررسي مي‌تواند اين قانون را ابلاغ و اجرايي کند.»

ظاهرا جايگاه داران مشکلاتي نيز با مسئله "تبخير بنزين" دارند؟
بله، مشکل ديگر کسري و تبخير بنزين است که مبلغ پرداختي بابت جبران آن هيچ مبنا و اساس علمي ندارد. بديهي است که دماي تمام شهر ها مثل چابهار، کرمان، تهران و دماوند متفاوت ازهم هستند.
به همين دليل تبخير بنزين در استان‌ هاي گرمسيري سريع‌تر از استان‌ هاي سردسيري رخ مي‌دهد. شرکت نفت به عنوان جبران بنزين تبخير شده مبلغي را به جايگاه داران پرداخت مي‌کند که برابر قيمت چهار و نيم ليتر بنزين به ازاء هزار ليتر بنزين است، منتها اين مبلغ براي تمامي جايگاه داران کشور يکسان و بسيار کم است. بنابراين منطقي در پرداخت مبلغ خسارت مشاهده نمي‌شود و از همين حيث جايگاه داران متضرر مي‌شوند.
ـ سوخت بايد با چه دمايي به جايگاه داران تحويل داده شود ؟
«دماي بنزين براي تحويل به جايگاه داران بايد 60 درجه فارنهايت باشد اما بنزيني که تحويل داده مي‌شود گاهي به 98 تا 100 درجه فارنهايت نيز مي‌رسد. اين امر موجب مي‌شود تا بنزين هنگام انتقال به مخزن جايگاه که زير زمين قرار دارد و سرد است منقبض شود و بدون هيچ تبخيري، بنزين کاهش حجم خواهد داشت.»

ـ ميزان کسري سوخت به دليل حرارت بالاي آن در هنگام تحويل دهي به جايگاه داران چقدر است؟
«ميزان کسري سوخت در هر هزار ليتر بين 6 تا 11 ليتر متغير است. بر اساس عرف جهاني فرآورده بايد 72 ساعت در مخازن انبار هاي شرکت نفت استراحت داشته باشد تا گاز و گرما فرآورده مرتفع شود و سپس فرآورده توزيع شود.
منتها در شرايط کنوني با توجه به اينکه ميزان پالايش فرآورده به اندازه کفايت وجود ندارد متاسفانه خواب 72 ساعته انجام نشده و فرآورده‌ هاي سوختي با دماي بالا از استان‌ هاي جنوبي به استان‌ هاي شمالي از شرق به غرب منتقل مي‌شود و در اثر تلاطم و گرما فرآورده تبخير مي‌شود.»
براي مثال يک ليتر بنزين با دماي 60 درجه فارنهايت 1 ليتر حجم دارد اما اگر 90 درجه حرارت داشته باشد يک ليتر و 200 سي سي حجم دارد و زمانيکه سوخت با حرارت بالا وارد تانک جايگاه داران مي‌شود حجم آن کم مي‌شود و اين نمونه کم فروشي است.
ـ بر اساس گفته‌هاي شما تبخير و منقبض شدن موجب کسري سوخت مي‌شود، آيا اين امر مورد پذيرش ناظران و کارشناسان شرکت نفت قرار دارد و آنها چه واکنشي در برابر اين موضوع دارند؟
« ما در مورد کسري‌ ها مدعي و متضرر بوده و به دنبال اخذ غرامت هستيم اما در مقابل خواسته ما آئين نامه تخلفات تصويب شده است که از جايگاه داران بابت کسري سوخت جريمه دريافت مي‌کند.
متاسفانه تلاش‌ هاي ما نتيجه‌اي درپي نداشت و اين روند همچنان ادامه دارد. بديهي است که جايگاه داران از جريمه‌ هاي بسيار سنگيني که چند برابر قيمت بين المللي فوب خليج فارس محاسبه مي‌شود به شدت ضرر مي‌کنند.»

ـ راه اندازي سامانه هوشمند سوخت براي جايگاه داران چه هزينه‌ هايي در پي داشته است؟
«با راه اندازي و اجراي سامانه هوشمند سوخت زمان سوخت رساني به مشتري در جايگاه به سه برابر افزايش پيدا کرد و همچنين براي سرمايه گذاران مشکلات زيادي بوجود آورد، منتها چون اين طرح يک پروژه‌ ها ملي بود جايگاه‌داران همکاري کردند.
در ابتداي راه اندازي سامانه هوشمند هزينه کارمند اپراتور و همچنين تعويض قطعات مستهلک توسط شرکت نفت پرداخت مي‌شد اما مدت هاست که اين روند برچيده شده است و جايگاه داران بايد خودشان هزينه هاي تحميل شده را پرداخت کنند.

ضمن آنکه سهميه بندي سوخت تمام ضوابط را برهم زد و سامانه هوشمند، زمان سوخت رساني را سه برابر کرد، از نظر صنف اين کار بي‌فايده بود چون مشتريان به جاي استفاده از کارت هوشمند خود، از کارت هوشمند جايگاه داران استفاده مي‌کردند.
اگر شرکت نفت مي‌خواهد آمار را داشته باشند سيستم‌ ها فعال هستند و نيازي به کارت شخص رانندگان وجود نداشت، در نهايت هم در يکي دوسال اخير استفاده از اين کارت ها ملغي شد و تنها جايگاه داران و شرکت نفت از چند سال اجراي اين پروژه دچار ضرر و زيان شدند.
ـ مجوز احداث جايگاه‌ هاي جديد بر اساس چه استاندارد هايي صادر مي‌شود؟
کاملا سليقه اي و بي ضابطه، بسيار ديده مي‎شود در مقابل جايگاه سوختي که سال‌ هاست مشغول به کار است و سرمايه‌گذاري روي آن انجام شده، مجوز احداث جايگاه ديگري داده مي‌شود بدون اينکه با صنف هماهنگي انجام شود.
از سوي ديگر جايگاه‌ هايي وجود دارند که از 25 درصد ظرفيت نازل آنها استفاده نمي‌شود اما در مقابل آنها هم جايگاه ديگري احداث مي‌شود و اين به معني تقسيم فقر و ورشکستگي است.
به همين دليل، براي تعداد زيادي از کسانيکه تازه وارد اين صنف شده اند و سرمايه گذاري کرده‌اند مشکلات مالي شديدي به وجود آمده و در مرز ورشکستگي هستند.»

*طرح درجه بندي جايگاه سوخت نيز حواشي مخصوص به خود را دارد.
طرح درجه بندي طرحي است ازسوي شرکت نفت مطرح شده است و جايگاه داران بايد طبق آن نکات و موارد ذکر شده در دستورالعمل را اجرا کنند.
نتيجه اجراي طرح تميزي و به روز شدن جايگاه‌ هاست اما متاسفانه اين طرح هرسال بازنگري شده و آيتم‌ هاي جديدي به طرح افزوده يا آيتم‌ هاي قبلي تغيير مي‌کنند.
«تغييرات سالانه در طرح درجه بندي هزينه مضاعفي به جايگاه داران تحميل مي کند اما جايگاه داران ناچار به انجام آن هستند چراکه کارشناسان شرکت نفت بر موارد طرح درجه‌بندي نظارت کرده و امتيازدهي مي‌کنند. در نهايت اين امتيازات ملاک پرداخت کارمزد به جايگاه داران مي‌شود.»
ـ کارمزدي که براي جايگاه هاي سوخت براساس طرح درجه بندي در نظر گرفته شده چقدر است؟
«حداکثر کارمزدي که به جايگاه‌داران با درجه ممتاز پرداخت مي‌شود 3.5 درصد است. به جايگاه داراني که درجه پايين‌تري دارند کارمزد 2 درصد و يا کمتر از آن پرداخت مي‌شود، اين رقم براي معدود جايگاه‌ هايي که فروش بالاتر از 80 هزار ليتر فروش دارند به صرفه است اما براي 70 درصد از جايگاه‌ ها که فروش کمتر از 20 هزار ليتر در روز دارند اين رقم بي‌تاثير است.»
ـ چه آيتم هايي در اين طرح وجود دارد؟
«درطرح درجه بندي آيتم‌ هاي ايمني، زيباسازي به روز بودن وجود دارد. به طور کلي حدود 200 آيتم وجود دارد و جايگاه ها با توجه به درجه‌اي که دريافت مي‌کنند سود بيشتري مي‌برند .
اما دو مشکل وجود دارد اول آنکه آيتم‌ ها هر سال افزايش يافته يا تغيير مي‌کند و همچنين نظارت بر اجراي آئين نامه بسيار سليقه‌اي شده است و کارشناسان بر اساس سليقه خود نمره مي‌دهند. اين باعث تحميل هزينه هاي جديد مي‌شود.»

مشکلات ناشي از تقلب و روش هاي اندازه گيري بنزين تحويلي تانکرها
اشکال ديگر سيستم اندازي گيري سوخت و خودرو هاي حمل سوخت است که بنزين را از پالايشگاه تا جايگاه حمل مي‌کنند. خودرو هاي حمل سوخت و وسيله اندازه‌گيري بنزين بسيار قديمي است. براي اندازه گيري سوخت از ميله مدرجي استفاده مي‌شود. ميله را درون منبع بنزين مي‌اندازند سپس آن را بالا مي‌کشند تا ميزان بنزين درون منبع مشخص شود سپس بنزين به جايگاه دار تحويل داده مي‌شود. اين روش منسوخ است و امکان تقلب را براي رانندگان فراهم مي‌کند.
ـ اين روش با استفاده از "ميله ديب گيري" چه مشکلاتي با خود به همراه دارد؟
«مرکز پژوهش‌ هاي مجلس شوراي اسلامي در يکي از گزارش‌ هاي خود اذعان کرده بود که ايراد از فرآورده، نوع فرآورده، پالايش و سيستم حمل ونقل قديمي شرکت توزيع فرآورده‌ هاي سوختي شرکت نفت است که شامل تانکر هاي فرسوده و همچنين سيستم ديب گيري است.

ميله ديب در دنياست منسوخ است و پيدايش اين سيستم به زمان دارسي درسال 1908 ميلادي بازمي‌گردد که نفت در مسجد سليمان کشف شد، اما سيستم ديب‌ گيري تا امروز در ايران استفاده مي‌شود.
ما بار ها خواستار آن شده‌ايم که از ميتر يا شماره انداز استفاده شود تا ميزان سوخت تحويل داده شده به درستي و دقيق مشخص شود اما به اين خواسته ما توجه نشده است.
به علاوه برخي از تانکر ها بر اثر تصادف قر شدگي يا فرورفتگي دارند و اين باعث مي‌شود تا ميزان سوخت کمتري تحويل دهند.
چراکه ديب کم بودن سوخت را مشخص نمي‌کند. همچنين تعداد معدودي از راننده‌ هاي تانکر داخل مخزن بالن‌ هايي مي‌اندازند که حدود 200 ليتر سوخت را داخل خود جاي مي‌دهد و در زمان تحويل فرآورده، 200 ليتر سوخت داخل تانکر باقي مي ماند ديب اين موضوع را هم نشان نمي‌دهد.»

ـ آيا راهکاري جهت بهبود شرايط جايگاه داران وجود دارد؟
«ما نياز به تعامل شرکت نفت با کانون داريم تا بتوانيم راهکار برون رفت از مشکلات را پيدا کنيم. از دهه 30 بخش خصوصي جايگاه داران وارد کار شده است و ما حدود 70 سال است که مشغول بکار هستيم.
شايسته است نظر کانون جايگاه داران که از مشکلات بخش خصوصي آگاه است، مورد توجه قرار گيرد. يکي از خواسته‌ هاي ما جايگزيني سيستم حق العمل به جاي سيستم ناکارآمد کارمزد است تا وابستگي ما به بودجه قطع شود ولي تاکنون توجهي به اين خواسته نشده است.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۳۰۵۲۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بیش‌از ۱۲۰ میلیون لیتر سوخت هوایی در کشور توزیع شد

به گزارش خبرگزاری مهر، احمد واحدیان ابوترابی رئیس اداره کل سوخت‌گیری هواپیمایی کشور، گفت: در نخستین ماه سال جاری، ۱۲۰ میلیون و ۷۸ هزار و ۷۶۷ لیتر سوخت هوایی به تعداد ۱۷ هزار و ۲۵۱ پرواز در ۵۷ مرکز سوخت‌گیری کشور توزیع شد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۹/۴ درصد رشد مشاهده می‌شود.

وی سفرهای نوروزی و بالا رفتن حجم مسافرت‌های هوایی در کشور را دلیل افزایش مصرف عنوان کرد و افزود: میزان مصرف سوخت هوایی در فروردین ماه سال جاری نسبت به اسفند ماه سال گذشته ۸/۹ درصد رشد داشته است. در ماه یاد شده روزانه به حدود ۵۸۰ فروند هواپیما در ۵۷ مرکز سوخت‌گیری کشور سوخت‌رسانی شده است.

کد خبر 6097499 زهره آقاجانی